baza-wiedzy-dieta

Badania dowodzą, że predyspozycje do zachorowania na łuszczycę pokrywają się z predyspozycjami do zachorowań na choroby metaboliczne – dyslipidemią, chorobę wieńcową, miażdżycę czy cukrzycę.

Duży wpływ na ujawnienie się zmian chorobowych mają czynniki środowiskowe takie jak dieta, stres i infekcje. Część pacjentów chorych na łuszczycę rezygnuje z konwencjonalnego leczenia na rzecz diety oraz metod medycyny alternatywnej. Wynika to z braku satysfakcji z dotychczasowego leczenia, które czasami nie jest w stanie poprawić wystarczająco jakości życia pacjenta lub wydłużyć czasu remisji. Zadaniem lekarza powinno być poinformowanie pacjenta na temat możliwości niepowodzenia stosowanej terapii, zachęta do odbycia kolejnej wizyty w gabinecie lekarskim w celu ewentualnego zmodyfikowania terapii w okresie ok. 2 tygodni od jej rozpoczęcia oraz na temat korzyści i szkód stosowanych przez pacjentów diet.

Liczne badania potwierdzają związek otyłości i łuszczycy, a nawet wysuwane są hipotezy, że otyłość może być czynnikiem rozwoju łuszczycy. Wskaźnik BMI 26-29 (ang. body mass index) nieznacznie podwyższa ryzyko wystąpienia łuszczycy, natomiast otyłość (BMI > 29) zwiększa to ryzyko ponad 2-krotnie. Redukcja masy ciała poprawia przebieg choroby.

 

Sprawdź BMI za pomocą kalkulatora ze strony Instytutu Żywności i Żywienia:
http://ncez.pl/narzedzia/kalkulator-bmi

 

Zastosowanie ubogoenergetycznej diety (800-1000 kcal/dobę) bo 8 tygodni powoduje nie tylko utratę masy ciała, ale redukcję zmian chorobowych (PASI) i poprawę wskaźnika jakości życia (DLQI).

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe

Wielonienasycone niezbędne kwasy tłuszczowe (WNNKT) omega-3 i omega-6 są syntetyzowane przez człowieka i muszą być dostarczane w diecie.

Znajdziemy je w:

  • siemieniu lnianym
  • oleju z orzechów włoskich
  • makreli, sardynkach, śledziach
  • algach
  • żywności pochodzenia zwierzęcego – mięso, żółtko.

Dieta bogata w WNNKT ma również działanie przeciwcukrzycowe, poprawiające profil lipidowy, działanie przeciwzapalne oraz poprawia przebieg łuszczycy.

Dieta bezglutenowa

W celiakii spożycie zbóż zawierających gluten powoduje zapalenie błony śluzowej jelita cienkiego i atrofię kosmków jelitowych, co prowadzi do zaburzeń wchłaniania. Objawy to wzdęcia i biegunka. Gluten występuje w pszenicy, życie, jęczmieniu, pszenżycie, owsie, orkiszu.

Część doniesień potwierdza poprawę zmian łuszczycowych po zastosowaniu diety bezglutenowej przy współistniejącej, a nawet u chorych ze zmianami łuszczycowymi bez celiakii, ale z obecnymi przeciwciałami IgA lub IgA AGA.

Niezbędne są dalsze badania wyjaśniające rolę diety bezglutenowej, ponieważ według niektórych autorów związek ten jest kontrowersyjny i niejednoznaczny ze względu na ograniczone dane. Mimo to warto zastosować próbnie dietę bezglutenową na okres 3 miesięcy.

Antyutleniacze w diecie

Przewlekły stan zapalny w zmianach łuszczycowych wpływa również na tworzenie wolnych rodników. prowadząc do stresu oksydacyjnego. Prowadzi to do silnej stymulacji procesów miażdżycowych. Wolne rodniki powodują także uszkodzenie komórek śródbłonka, zwiększając przepuszczalność drobnych naczyń i umożliwiając migrację komórek zapalnych, co ułatwia rozwój zapalenia w łuszczycy. Zastosowanie diety z zielonych warzyw, marchewki, pomidorów i świeżych owoców, bogatych w β-karoten, flawonoidy i witaminę C, sprzyja poprawie zmian na skórze.

Podobne działanie ma suplementacja selenem, który ma znaczenie w antyoksydacyjnej obronie. U pacjentów z łuszczycą obserwuje się także niskie stężenie selenu, co może być czynnikiem rozwoju choroby. Dodatkowo suplementacja selenem hamuje wydzielanie TNF-α u chorych. Stosowanie diety zawierającej selen, koenzym Q i witaminę E u pacjentów z erytrodermią łuszczycową i zajęciem stawów powodowało poprawę stanu klinicznego.

Witamina D3 w łuszczycy

Witamina D jest syntetyzowana w skórze pod wpływem promieniowania UVB. Aktywna postać witaminy D (kalcytriol) powstaje na skutek przemian w wątrobie i w nerkach. Ma on działanie antyproliferacyjne , przyspieszające różnicowanie i dojrzewanie komórek oraz wpływa na układ immunologiczny. Witamina D odgrywa więc ważna rolę w zmniejszaniu ryzyka chorób autoimmunologicznych, układu krążenia i niektórych nowotworów (piersi, jelita grubego i prostaty).

W łuszczycy pochodne witaminy D (kalcypotriol, takalcitol) stosowane są przede wszystkim miejscowo.

Białko serwatkowe XP-828L

Białko serwatkowe XP-828L jest suplementem diety pochodzącym z ekstraktu bydlęcej serwatki. Opisano jego korzystny wpływ na przebieg łuszczycy. Badania przy zastosowaniu XP-828L (5g/dobę przez 56 dni) pokazały znaczącą redukcję zmian chorobowych.

Alkohol i łuszczyca

U chorych z łuszczycą, zwłaszcza u mężczyzn, zaobserwowano nasilenie zmian na skórze po spożyciu alkoholu, również niezależnie od alkoholowego uszkodzenia wątroby. Stwierdzono również zależność pomiędzy ilością spożywanego alkoholu a nasileniem zmian chorobowych oraz śmiertelnością pacjentów z łuszczycą.

Mechanizm szkodliwego działania alkoholu u pacjentów chorych na łuszczycę nie jest do końca poznany.

Alkohol stymuluje uwalnianie histaminy, jest także czynnikiem powodującym większą podatność na zakażenia skóry.

Alkohol jest nie tylko czynnikiem prowokującym wystąpienie zmian łuszczycowych, ale działanie jego związane jest również ze zmniejszeniem odpowiedzi na leczenie i ryzykiem uszkodzenia wątroby w trakcie stosowania metotreksatu.

Uwagi ogólne

Ciężki przebieg łuszczycy jest związany z niedoborami żywieniowymi z powodu szybszej utraty składników odżywczych w następstwie złuszczania chorobowo zmienionego naskórka. Obserwuje się deficyt białka, kwasu foliowego i antyutleniaczy. Konsekwencją jest obniżenie stężenia białka całkowitego i albumin we krwi, wzrost objętości krwinek czerwonych i spadek hamatokrytu. Chorzy z ciężkim przebiegiem łuszczycy wymagają terapii ogólnej, która również wpływa na stan odżywienia. Metotreksat powoduje obniżenie stężenia kwasu foliowego i wzrost ilości toksycznej homocysteiny. Wpływa ona cytotoksycznie na komórki śródbłonka naczyń krwionośnych, peroksydację LDL do aterogennego ox-LDL oraz pobudza procesy krzepnięcia, przyspieszając rozwój miażdżycy. Homocysteina jest również czułym wskaźnikiem gospodarki kwasu foliowego , przy jego niedoborze jej stężenie wzrasta. Stosowanie kwasu foliowego w trakcie leczenia metotreksatem pozwala uniknąć nadmiernego wzrostu stężenia homocysteiny, która ulega metylacji do bezpiecznej metioniny. Dodatkowo metotreksat , wywołując nudości, może powodować utratę apetytu.

Dieta a leczenie łuszczycy

Czynniki dietetyczne wpływają na farmakokinetykę stosowanych leków. Przy stosowaniu cyklosporyny wraz z sokiem grejpfrutowym, biodostępność leku wzrasta nawet o 60%. Dlatego pacjenci powinni być poinformowani o unikaniu spożywania soku grejpfrutowego w trakcie leczenia.

Podczas leczenia pochodnymi witaminy A (aciren, etretinat) mogą wystąpić objawy hiperwitaminozy, jeśli dodatkowo spożywa się suplementy diety i żywność bogatą w tą witaminę. Są to bóle głowy, osłabienie, anoreksja. Retinoidy mogą również powodować zaburzenia profilu lipidowego w surowicy krwi: wzrost stężenia trójglicerydów i cholesterolu. Dlatego w trakcie leczenia pacjentom zaleca się spożywanie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 oraz ograniczenie podaży cukrów prostych i alkoholu.

W. Placek (red.), Dieta w chorobach skóry, Lublin 2015 r., Wydawnictwo Czelej

Zobacz też:

Start typing and press Enter to search

Skip to content